Ο καρκίνος του παχεός εντέρου θεωρείται η τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως. Η συγκεκριμένη μορφή καρκίνου έχει υψηλά ποσοστά θνητότητας και υπολογίζεται ότι η πενταετής επιβίωση για τους ασθενείς δεν ξεπερνά το 50% των περιπτώσεων. Εμφανίζεται συνήθως σε ηλικιακές ομάδες μετά τα 50 έτη. Εκτιμάται ότι περίπου 132.700 νέες περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου διαγιγνώσκονται ετησίως στις ΗΠΑ.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία διαρκής αύξηση του ποσοστού εμφάνισης ακόμα και στις περισσότερες δυτικές χώρες. Οι κακοήθεις όγκοι του πρωκτικού σωλήνα και του δακτυλίου αντιπροσωπεύουν το 3 με 4 % του συνόλου των όγκων στο παχύ έντερο.
Τα κακοήθη νεοπλάσματα του πρωκτικού σωλήνα σχετίζονται με φλεγμονώδεις παθήσεις, λοιμώξεις από τον ιό των κονδυλωμάτων HPV ή του AIDS. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία αυτών των νοσημάτων συμβάλλουν στην πρόληψη του καρκίνου του πρωκτού.

Θεραπευτικές επιλογές

Χειρουργική επέμβαση

Για τις νεοπλασίες του παχέος εντέρου η χειρουργική επέμβαση αποτελεί την κύρια θεραπευτική αγωγή. Ανάλογα με το στάδιο και τον τύπο της νεοπλασίας, ταυτόχρονα με τον όγκο μπορεί να  αφαιρεθούν και κάποιες λεμφαδενικές ομάδες. Η θέση του όγκου είναι εκείνη που καθορίζει το είδος της χειρουργικής επέμβασης και τη δυνατότητα για φυσιολογική λειτουργία του εντέρου μετά το πέρας της.
Για τις νεοπλασίες του πρωκτικού σωλήνα η χειρουργική επέμβαση χρησιμοποιείται ως θεραπεία δεύτερης επιλογής αφού με την ακτινοθεραπεία και την χημειοθεραπεία τα ποσοστά ίασης είναι υψηλά χωρίς να απαιτείται η διενέργεια κολοστομίας.

Χημειοθεραπεία

Η χειρουργική επέμβαση και η ακτινοβολία εστιάζουν μόνο στη θεραπεία της νόσου στην πυελική περιοχή ενώ η χημειοθεραπεία συστήνεται ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά ίασης ή να μειωθεί η πιθανότητα υποτροπής.
Σε πολλές περιπτώσεις ο συνδυασμός φαρμάκων επιφέρει το βέλτιστο αποτέλεσμα. Η δόση και το χρονοδιάγραμμα της θεραπεία ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της νεοπλασίας.

Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά σε συνδυασμό με τη χειρουργική επέμβαση και τη χημειοθεραπεία για τη θεραπεία νεοπλασιών του παχέος εντέρου. Εφαρμόζεται με χρήση ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας, η οποία χορηγείται ελεγχόμενα και εστιασμένα στη περιοχή της πυέλου.
Στόχος της ακτινοθεραπείας αποτελεί η χορήγηση της μέγιστης δυνατής δόσης στην νόσο και της ελάχιστης στους περιβάλλοντες υγιείς ιστούς.
Για τον καρκίνο του παχέος εντέρου ανάλογα με τη θέση και το στάδιο της νόσου η ακτινοθεραπεία μειώνει την πιθανότητα επανεμφάνισης της.
Υπάρχουν τέσσερις βασικοί τρόποι ακτινοθεραπευτικής προσέγγισης για την αντιμετώπιση νεοπλασιών του ορθού:

• Προεγχειρητική
• Μετεγχειρητική
• Συνδυασμός προεγχειρητικής και μετεγχειρητικής ακτινοθεραπείας
• Διεγχειρητική

Η μείωση του μεγέθους του πρωτοπαθούς όγκου ώστε να καταστεί εξαιρέσιμος με διατήρηση του σφιγκτήρα αποτελεί τον κύριο στόχο της προεγχειρητικής ακτινοθεραπείας.
Η χειρουργική προσέγγιση σε συνδυασμό με μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία – χημειοθεραπεία  θεωρείται η θεραπεία εκλογής για τον τοπικά εκτεταμένο καρκίνο του ορθού.
Ο καρκίνος του πρωκτού μπορεί συχνά να αντιμετωπιστεί με ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία  χωρίς να έχει προηγηθεί  χειρουργική επέμβαση.
Η ακτινοβολία χορηγείται σε καθημερινή βάση, ολοκληρώνεται σε 5 – 6 εβδομάδες και η κάθε θεραπεία είναι ανώδυνη και εξαιρετικά σύντομη.
Η ακτινοθεραπευτική προσέγγιση στις νεοπλασίες του παχέος εντέρου περιλαμβάνει διάφορες τεχνικές μεθόδους όπως την τρισδιάστατη σύμμορφη ακτινοθεραπεία (3-D CRT), την ακτινοθεραπεία διαμορφούμενης έντασης (IMRT) και την απεικονιστικά καθοδηγούμενη ακτινοθεραπεία (IGRT).

Προσωπική φροντίδα κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας

Είναι σημαντικό να φροντίζετε τον εαυτό σας κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Μία ισορροπημένη διατροφή, επαρκής ενυδάτωση, ήπια σωματική δραστηριότητα αποτελούν ορισμένες βασικές συμβουλές για να σας βοηθήσουν να ανταπεξέλθετε σε αυτή. Γενικά:

• Να ξεκουράζεστε κατά τη διάρκεια της θεραπείας και μην διστάζετε να ζητάτε βοήθεια όταν τη χρειάζεστε.
• Η περιοχή του δέρματος που εκτίθενται σε ακτινοβολία απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα. Αποφύγετε την έκθεση σας στον ήλιο και τα ζεστά ή κρύα μπάνια. Χρησιμοποιείστε λοσιόν και αλοιφές μετά από συνεννόηση με τον γιατρό σας. Καθαρίστε την περιοχή με χλιαρό νερό και ήπιο σαπούνι.

​Πιθανές παρενέργειες της ακτινοθεραπείας

Οι παρενέργειες της ακτινοθεραπείας διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή και δεν είναι απαραίτητο ότι θα εμφανιστούν όλες. Είναι αναμενόμενες, αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά και υποχωρούν μετά το πέρας της θεραπείας.
Οι συχνότερες είναι:

• Αίσθημα κόπωσης το οποίο μπορεί να υποχωρήσει λίγες εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.
• Ερυθρότητα στο δέρμα. Ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία του πρωκτού αντιμετωπίζουν πολλές φορές έντονο ερεθισμό, ο οποίος ορισμένες φορές επιβάλει τη προσωρινή διακοπή της θεραπείας.
• Αλλαγές στην κινητικότητα του εντέρου είναι συχνές (διάρροια, κοιλιακές κράμπες ή δυσκοιλιότητα).
• Ναυτία ή συμπτώματα μετεωρισμού.
• Συχνουρία.