Το δέρμα αποτελεί το μεγαλύτερο όργανο του σώματος. Προστατεύει τα εσωτερικά όργανα από βλάβες, θερμότητα και λοιμώξεις. Το δέρμα είναι επίσης το πιο εκτεθειμένο όργανο στο ηλιακό φως και σε άλλες μορφές βλαβερών υπεριωδών ακτίνων.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου περισσότερα από ένα εκατομμύριο κρούσματα καρκίνου του δέρματος βασικών και πλακωδών κυττάρων διαγιγνώσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες ετησίως. Συνήθως αυτοί οι τύποι νεοπλασίας του δέρματος μπορούν να θεραπευτούν. Επιπλέον, διαγιγνώσκονται περιπτώσεις μελανώματος.

Τύποι καρκίνου του δέρματος

Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα: Αποτελεί την πιο κοινή μορφή καρκίνου του δέρματος. Ξεκινά να αναπτύσσεται στα εξωτερικά στρώματα του δέρματος (επιδερμίδα). Μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος. Η ακτινοθεραπεία είναι πολύ αποτελεσματική για τη θεραπεία τους στην περίπτωση που δεν έχουν εξαπλωθεί αλλού. Άλλες συνήθεις θεραπείες περιλαμβάνουν τη χειρουργική επέμβαση, τη χημειοθεραπεία και την  κρυοχειρουργική.

Πλακώδες καρκίνωμα: Είναι ο δεύτερος πιο κοινός τύπος καρκίνου του δέρματος. Ξεκινά να αναπτύσσεται επίσης στην επιδερμίδα. Η ακτινοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του με συνδυασμό ή όχι χειρουργικής επέμβασης. Άλλες συνήθεις θεραπείες περιλαμβάνουν τη χημειοθεραπεία και την κρυοθεραπεία.

Μελάνωμα: Είναι ο σοβαρότερος καρκίνος του δέρματος. Ξεκινά στα κύτταρα του δέρματος που παράγουν τη μελανίνη. Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται κυρίως για μελανώματα που ξεκίνησαν σε ένα άλλο μέρος του σώματος (μεταστάσεις). Επίσης χρησιμοποιείται για τη θεραπεία περιοχών που η νόσος μπορεί να εξαπλωθεί όπως οι λεμφαδένες. Το μελάνωμα συνήθως αντιμετωπίζεται πρώτα με χειρουργική επέμβαση και μπορεί να ακολουθείται από χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και βιολογική θεραπεία.

Καρκίνωμα Merkel: Αποτελεί έναν σπάνιο τύπο καρκινώματος του δέρματος που αναπτύσσεται μεταξύ της επιδερμίδας και των ανωτέρων στρωμάτων αυτού. Αντιμετωπίζεται με συνδυασμό χειρουργείου, χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας.

Θεραπευτικές προσεγγίσεις

Η θεραπευτική προσέγγιση που θα ακολουθηθεί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως τον τύπο της νεοπλασίας, το στάδιο και την γενική κλινική κατάσταση του ασθενή. Κάθε προσέγγιση μπορεί να εφαρμοστεί από μόνη της ή σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες.

Χειρουργική Επέμβαση

Πραγματοποιείται εξαίρεση του όγκου της νόσου.

Moh’s χειρουργική επέμβαση

Τύπος χειρουργικής προσέγγισης με τον οποίο αφαιρούνται στρώματα δέρματος σταδιακά.

Κρυοχειρουργική

Η νεοπλασία μέσω της τεχνικής αυτής παγώνεται και αφαιρείται.

Laser

Τα καρκινικά κύτταρα καταστρέφονται με δέσμες LASER.

Ηλεκτροεμβολιασμός

Ο όγκος καταστρέφεται με εφαρμογή ηλεκτρικού ρεύματος και αφαιρείται.

Φωτοδυναμική θεραπεία

Η νόσος αντιμετωπίζεται με χορήγηση κατάλληλων φαρμάκων που καθιστούν την περιοχή της ευαίσθητη σε φως συγκεκριμένης συχνότητας.

Χημειοθεραπεία

Τα καρκινικά κύτταρα καταστρέφονται μέσω χορήγησης ειδικών φαρμάκων.

Ανοσοθεραπεία

Μέσω φαρμακευτικής αγωγής ενισχύεται το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού κατά των νεοπλασματικών κυττάρων.

Ακτινοθεραπεία

Δέσμες ακτινοβολίας χορηγούνται εξωτερικά από το σώμα του ασθενή κατευθυνόμενες ελεγχόμενα και εστιασμένα στη περιοχή της νόσου. Με τον τρόπο αυτό αναστέλλεται η αναπαραγωγική ικανότητα των καρκινικών κυττάρων γεγονός που οδηγεί στην καταστροφή τους.
Η ακτινοβολία επηρεάζει και τα υγιή κύτταρα αλλά σε αντίθεση με τα καρκινικά μπορούν μέσω βιολογικών μηχανισμών να επιδιορθώσουν την προξενούμενη από αυτή βλάβη.
Η θεραπεία χορηγείται σε μια σειρά καθημερινών συνεδριών από Δευτέρα έως Παρασκευή και ολοκληρώνεται σε λίγες εβδομάδες. Η ακτινοβολία είναι ανώδυνη και κάθε θεραπεία εξαιρετικά σύντομη.
Συχνά χρησιμοποιείται ακτινοβολία μικρής εμβέλειας (δέσμες ηλεκτρονίων) που διεισδύει σε μικρή απόσταση από την επιφάνεια.

Βραχυθεραπεία

Ραδιενεργές πηγές τοποθετούνται πολύ κοντά ή μέσα στη νόσο μέσω πλαστικών καθετήρων.​

Προσωπική φροντίδα κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας

Μία ισορροπημένη διατροφή, επαρκής ενυδάτωση, ήπια σωματική δραστηριότητα αποτελούν ορισμένες βασικές συμβουλές για να σας βοηθήσουν να ανταπεξέλθετε στην ακτινοθεραπεία. Γενικά:

• Ακολουθήστε τις συμβουλές του θεράποντα ιατρού σας.
• Ενημερώστε τον για οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή ακολουθείτε.
• Κατά τη διάρκεια καθώς και μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας θα πρέπει να φροντίζετε το δέρμα σας στην περιοχή του σώματος που υποβάλλεται σε θεραπεία. Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο. Μη χρησιμοποιείτε lotions ή καλλυντικά που περιέχουν οινόπνευμα. Καθαρίζετε την περιοχή με χλιαρό νερό και ήπιο σαπούνι.​

Πιθανές παρενέργειες της ακτινοθεραπείας

Η εξωτερική ακτινοθεραπεία δεν είναι επεμβατική οπότε είναι σπάνιο να εμφανιστούν άμεσα ανεπιθύμητες παρενέργειες. Μερικές φορές τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται μέχρι να ολοκληρωθούν οι θεραπείες και ορισμένοι ασθενείς μπορεί να μην εμφανίσουν καθόλου συμπτώματα. Τα συχνότερα είναι:

• Αίσθημα ήπιας κόπωσης, το οποίο εμφανίζεται μετά τα μισά της θεραπείας.
• Δερματικός ερεθισμός στην περιοχή που υποβάλλεται σε θεραπεία. Υποχωρεί λίγους μήνες μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.
• Απώλεια τριχωτού στην περιοχή που υποβάλλεται σε θεραπεία. Παρόλο που η απώλεια είναι συνήθως προσωρινή σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να είναι και μόνιμη. Εξαρτάται από τη δόση ακτινοβολίας που χορηγείται. Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί για την επανεμφάνιση του ανέρχεται σε ορισμένους μήνες. Σχετικά με την πιθανότητα μόνιμης απώλειας θα ενημερωθείτε από τον ιατρό προτού ξεκινήσει η θεραπεία.