Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί τον δεύτερο πιο κοινό τύπο καρκίνου μεταξύ των γυναικών και ανδρών και τη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο κάθε χρόνο. Στην Αμερική περίπου 225.000 Αμερικανοί διαγιγνώσκονται με καρκίνο του πνεύμονα ετησίως. ​
Επιβαρυντικός παράγοντας εκδήλωσης καρκίνου του πνεύμονα είναι το κάπνισμα. Άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες περιλαμβάνουν την έκθεση στον αμίαντο και το ραδόνιο.

Τύποι καρκίνου του πνεύμονα

​Δύο είναι οι κύριοι τύποι καρκίνου του πνεύμονα: ο μη μικροκυτταρικός και ο μικροκυτταρικός καρκίνος. Η διάκριση τους προέρχεται από τον τρόπο που παρατηρούνται στο μικροσκόπιο.

Ο μη μικροκυτταρικός αντιπροσωπεύει το 84% των περιπτώσεων. Υπάρχουν διάφοροι τύποι μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα:

• Αδενοκαρκίνωμα – σχηματίζεται στα εξωτερικά μέρη του πνεύμονα.
• Πλακώδες καρκίνωμα – σχηματίζεται στους αεραγωγούς.
• Καρκίνωμα από μεγάλα κύτταρα – ένα είδος μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα αγνώστου προελεύσεως.

Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα είναι λιγότερο συχνός και αντιπροσωπεύει το 14% των περιπτώσεων. Η ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων οδηγεί στο σχηματισμό μεγάλων όγκων. Η εμφάνισή τους οφείλεται σχεδόν πάντα στο κάπνισμα.

Θεραπευτικές προσεγγίσεις

Η θεραπευτική προσέγγιση του καρκίνου του πνεύμονα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες συμπεριλαμβανομένου του τύπου, του σταδίου της νεοπλασίας καθώς και τη γενική κατάσταση υγείας του ασθενή.

Χειρουργική

Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί συνήθως την πρώτη επιλογή στην καταπολέμηση νεοπλασιών του πνεύμονα.
Σε όγκους πρώιμου σταδίου μπορεί να αποτελεί και τη μοναδική θεραπευτική προσέγγιση. Σε υψηλότερα στάδια και ανάλογα τη θέση του όγκου μπορεί να αντικατασταθεί από την ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.

Χημειοθεραπεία

Με τη χημειοθεραπεία χορηγούνται ειδικά φάρμακα ώστε να καταστραφούν τα καρκινικά κύτταρα. Το κάθε ένα από αυτά προκαλεί διαφορετικές παρενέργειες.
Η δόση και ο προγραμματισμός της θεραπείας ποικίλλει όμως η χημειοθεραπεία συνήθως χορηγείται κάθε δύο έως τρεις εβδομάδες σε εύρος μερικών μηνών.
Συχνά, συνδυάζεται με την ακτινοθεραπεία για την βελτιστοποίηση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων. Ωστόσο, μια τέτοια συνδυασμένη θεραπεία αυξάνει συνήθως τις παρενέργειες.

Ακτινοθεραπεία 

Η ακτινοθεραπεία σε συνδυασμό με την χειρουργική επέμβαση και τη χημειοθεραπεία βελτιώνει τα ποσοστά επιβίωσης των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα. Ακτινοβολία υψηλής ενέργειας χορηγείται ελεγχόμενα και εστιασμένα στην περιοχή της νόσου από ειδικά μηχανήματα, τους γραμμικούς επιταχυντές. Στόχος της είναι η χορήγηση της μέγιστης δόσης ακτινοβολίας στην νόσο και της ελάχιστης δυνατής στους περιβάλλοντες υγιείς ιστούς.
Η ακτινοθεραπεία λειτουργεί εντός των καρκινικών κυττάρων αναστέλλοντας την αναπαραγωγική τους ικανότητα.
Για μεγάλους σε μέγεθος όγκους ή για όγκους που περιλαμβάνουν και λεμφαδένες στην περιοχή της νόσου, η ακτινοθεραπεία σε συνδυασμό με τη χημειοθεραπεία παρουσιάζει εξίσου καλά θεραπευτικά αποτελέσματα με την χειρουργική επέμβαση ως μονοθεραπεία.
Επιπλέον, εφαρμόζεται σε όγκους που βρίσκονται σε σημεία που δεν είναι χειρουργικά προσπελάσιμα.
Χορηγείται σε καθημερινή βάση εκτός Σαββάτου και Κυριακής και ολοκληρώνεται σε 5 – 6 εβδομάδες. Η ακτινοβολία είναι ανώδυνη και κάθε θεραπεία εξαιρετικά σύντομη.
Τεχνικοί όροι που αναφέρονται συχνά στην ακτινοθεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνουν την τρισδιάστατη σύμμορφη ακτινοθεραπεία (3-D CRT), ακτινοθεραπεία διαμορφούμενης έντασης (IMRT) και απεικονιστικά καθοδηγούμενη ακτινοθεραπεία (IGRT).

Παλαιότερα, σε πρώιμα στάδια νεοπλασίας του πνεύμονα η χειρουργική επέμβαση ήταν η θεραπευτική προσέγγιση επιλογής. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την ανάπτυξη των νέων τεχνικών ακτινοβόλησης είναι δυνατή για μικρούς σε μέγεθος όγκους και ανάλογα της θέσης του να εφαρμοστεί η λεγόμενη στερεοτακτική ακτινοθεραπεία σώματος (SBRT). Με την τεχνική αυτή χορηγείται υψηλή ημερήσια δόση ακτινοβολίας σε λίγες συνεδρίες.

Προσωπική φροντίδα κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας

Είναι σημαντικό να φροντίζετε τον εαυτό σας κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Μία ισορροπημένη διατροφή, επαρκής ενυδάτωση, ήπια σωματική δραστηριότητα αποτελούν ορισμένες βασικές συμβουλές για να σας βοηθήσουν να ανταπεξέλθετε σε αυτή. Γενικά:

1. Να ξεκουράζεστε κατά τη διάρκεια της θεραπείας και μην διστάζετε να ζητάτε βοήθεια όταν τη χρειάζεστε.
2. Η περιοχή του δέρματος που εκτίθενται σε ακτινοβολία απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα. Περιορίστε την έκθεση σας στον ήλιο και αποφύγετε ζεστά ή κρύα μπάνια. Χρησιμοποιείστε λοσιόν και αλοιφές μετά από συνεννόηση με τον γιατρό σας. Καθαρίστε την περιοχή με χλιαρό νερό και ήπιο σαπούνι.​​

Πιθανές παρενέργειες της ακτινοθεραπείας 

Οι παρενέργειες της ακτινοθεραπείας διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Δεν είναι απαραίτητο ότι θα εμφανιστούν όλες. Είναι συνήθως προσωρινές και υποχωρούν αμέσως μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Είναι αναμενόμενες και αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά. Οι συχνότερες είναι:

• Αίσθημα κόπωσης το οποίο μπορεί να υποχωρήσει λίγες εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.
• Ερυθρότητα στο δέρμα μπορεί να παρατηρηθεί με την εξωτερική ακτινοθεραπεία.
• Δυσκολία στην αναπνοή ή βήχας ανάλογα του σταδίου της νόσου.
• Δυσκολία στην κατάποση μπορεί να εμφανιστεί αλλά υποχωρεί λίγες ημέρες μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.
• Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται ναυτία.

Οι περισσότερες από τις παρενέργειες μπορούν να ελεγχθούν με φαρμακευτική αγωγή.